Giới Thiệu Sách: Tôn Giáo và Xã Hội Hiện Đại

        Nếu ai muốn tìm hiểu vấn đề đức tin tôn giáo trong xã hội người Tây Phương ra sao, mình xin giới thiệu cuốn này (ảnh) của tác giả Cao Huy Thuần. Là một trí thức nước nhà, giảng dạy ở Pháp đã nhiều thập kỉ, giáo sư Thuần chỉ ra trong cuốn sách những vấn đề đang xảy ra cho những quốc gia bên này, đặc biệt là bên Pháp và Mỹ. Theo gs, trong các nước phát triển xứ này, Mỹ là quốc gia mà tính tôn giáo giàu có nhất trong khi đó Pháp, ngược lại, là quốc gia thế tục (tính tôn giáo kém) nhất.
        Trong sách, có nêu lên một câu hỏi lớn rất thú vị là nguyên nhân gốc nào khiến cho khoa học nảy nở, chớm từ thế kỉ 16, rực rỡ ở Châu Âu mà lại không sinh động trong các nền văn hoá khác như Trung Quốc hay Ấn Độ?
        Thế kỉ Khai Sáng (Enlightenment) là 18, khoảng thời gian mà con người Tây Phương đã đặt lí  tính lên cao hơn tin mà không chứng minh được. Khoa học lúc đó đã phát triển khá mạnh và cọ xát mạnh mẽ với tôn giáo.
        Khá nhiều người Tây Phương đã bỏ đạo họ. Khá nhiều người không rửa tội cho con mình khi mới ra đời. Nhiều người vẫn còn theo tôn giáo của họ. Một số tìm thêm, gia nhập tôn giáo khác. Một số, sau khi đi vào tôn giáo khác, lại quay về tôn giáo cũ, như là đã sáng suốt trải nghiệm.
        Tình trạng mà nhiều người đến nghe và xem Đức Giáo Hoàng John Paul II cũng như Đức Dalai Lama. Tuy vậy, phần nhiều chỉ xem mà không nghe. Nó khá hời hợt, nhợt nhạt, không thuần thành, không gắn bó sâu vào tôn giáo.
       Vì sự tò mò ấy, Phật Giáo đã phát triển khá nhanh ở Tây Phương. Tuy vậy, sự cắm rễ là hời hợt. Họ đến rồi họ có thể đi, có thể quay về tôn giáo cũ chứ không hẳn đã theo Đạo Phật hoàn toàn. Phần lớn người Tây Phương đến với Phật Giáo bằng thiền. Nhưng thiền của họ là phần nhiều là thiền cho sức khoẻ; không nhiều người truy tìm tâm linh sâu hơn.
       Trong các nhánh Phật Giáo, Tây Tạng là truyền thống có khả năng hoằng pháp rộng sâu nhất xứ này. Vài chục năm trước, khi các sư Tây Tạng nói về tái sinh, người Tây Phương chỉ mỉm cười. Hiện nay khá nhiều người đã tin về vấn đề này. Cuốn Tử Thư Tây Tạng rất ăn khách.

Nhận xét:
       Đây là cuốn sách hay về thực trạng tôn giáo ở Tây Phương  trong cuối thế kỉ 20, đầu 21. Tác giả đã mô tả khá chính xác và sinh động về một chủ đề phức tạp. Bản thân mình đang giảng dạy cho người Tây Phương về thiền Phật Giáo (Buddhist Meditation)  nên mình phần nào cảm nhận những điều đề cập trong tác phẩm.
       Một cái hay nữa là tác giả nói đến việc làm mới trong Đạo Tin Lành. Tôn giáo này hiện đã là tôn giáo hiệu quả bậc nhất, lí tính bậc nhất trong xã hội Tây Phương.
       Một thiếu sót mà mình nghĩ là cần bổ sung là sự làm mới Phật Giáo xứ này. Phong trào làm mới Phật Giáo của thiền sư Nhất Hạnh, quá trình Mỹ hoá Đạo Phật (Americanization of Buddhism)...tác giả đã không bàn đến. Có thể tác giả sẽ viết ở một dịp khác.
       Một cuốn sách hấp dẫn đáng đọc về tôn giáo ngày nay ở Âu Mỹ. Là cuốn sách không thể thiếu cho những ai muốn hoằng pháp cho người Tây Phương.