Tiệm Tu, Đốn Ngộ rồi Trở Thành Đốn Ngộ, TIệm Tu

Xã Hội Học Tôn Giáo có bàn đến hiện tượng Bây Giờ và Ở Đây trong những xã hội phương Tây trong thế kỉ 21 như Hoa Kỳ. Rất là thiền. Tín đồ đã quá mệt mỏi với việc phải chờ đợi mỏi mòn ở thời gian vô định trong tương lai hay sau cái chết mới tìm được cứu rỗi. Tín đồ không muốn nghe câu chuyện mà trong đó ai muốn đạt được chân lý hay cứu rỗi phải trải qua rất nhiều nỗ lực, chông gai trên con đường dài mới đến đích. Bây Giờ và Ở Đây là giải pháp phần nào.

Một số giáo phái Đạo Tin Lành như Pentecostalism tin tưởng ở chính mình nhiều hơn, có khi do sự phù hộ từ một đấng mầu nhiệm nào đó. Họ tập họp lại với nhau khá thường xuyên, ăn uống, ca hát và nhảy nhót cùng rượu bia. Rồi trong cái lâng lâng của lễ hội ấy, họ bảo họ cảm thấy như được "sự rử a tội trong Chúa Thánh Thần," nhận được ân sủng một cách bất chợt, khiến nhiều người hạnh phúc khóc lên. Born again, họ vui mừng như được tái sinh một lần nữa. Kiểu như lên đồng trong tín ngưỡng dân gian người Việt.

Trong Phật Giáo cũng có một hiện tượng na ná, nhưng đã diễn ra từ 2 ngàn năm. Phật Giáo nguyên thuỷ có quan niệm Đức Phật Thích Ca đã thành Phật là do tu tập rất, rất lâu, rất nhiều nhiều kiếp mới thành Phật được. Điều này như tôn vinh Đức Phật lên một địa vị cao tột không dễ có người sánh bằng. Công thức chung là gradual cultivation, sudden enlightenment (tiệm tu, đốn ngộ). Nhưng theo thời gian thì một số tín đồ có thể cảm thấy mệt mỏi không nỗ lực tu tập vì tu quá lâu, mấy chục năm mà chả thành Phật được, thì tu tinh tấn làm gì cho mệt. Phật Giáo Phát Triển bèn triển khai khái niệm Phật Tánh (Buddha Nature). Phật Tánh là ai cũng có! Ai cũng có khả năng thành Phật! Chúng ta có Phật trong mình rồi, chỉ cần bào mòn tham sân si đi thì Phật trong ta sẽ hiển lộ mà thôi. Chúng ta có thể thành Phật ngay (đồng thời đá xéo dòng tu truyền thống rằng tu theo ta thì giác ngộ ngay trong đời này, tu theo truyền thống thì cũng hay nhưng phải vô lượng kiếp mới thành Phật được). Thế là có công thức ngược lại: sudden enlightment, gradual cultivation (đốn ngộ, tiệm tu hay kiến tánh, khởi tu). Tổ Chinul của Triều Tiên  là ví dụ cho nguyên tắc này.
Đây là hiện tượng fast religion (tôn giáo ăn liền). Con người hiện đại bận rộn nên cần mì ăn liền, cà phê uống liền chứ không pha trong cái fin chờ 15 phút sau mới nhấm nháp. Tôn giáo phương Tây cũng chuyển đổi theo.