Tu Tập Với Tăng Thân Mỹ

Từ năm ngoái đến nay, thi thoảng mình lại đến tu tập trong một tăng thân nước ngoài ở thành phố Berkeley nhỏ nhắn. Có mười mấy người khá trẻ tham dự. Phần lớn là giới 20-40, trí thức và có công việc ổn định. Tăng thân tu theo phương pháp của thiền sư Nhất Hạnh. Có ngồi thiền, đi thiền, thiền trà, pháp đàm, và đọc một số sách của ngài thiền sư.
Mình đi dạy, làm thầy người ta nhiều năm rồi và cũng làm học trò nhiều năm rồi. Bây giờ là lúc làm điều gì đó ngang hàng trong tu tập với con người.
3 điều đáng chú ý trong tăng thân này là tính dân chủ, tính vô ngã, và bảo vệ môi trường.
Chuyện ăn uống thì mỗi người tự đem thức ăn chay đến rồi đặt trên bàn chia nhau cùng ăn (potluck). Cả chủ lẫn khách đều không nợ nhau. Theo tâm lý học các mối quan hệ thì cán cân kinh tế ngang nhau làm cho mối quan hệ bền lâu. Mỗi tuần đổi địa điểm sinh hoạt xuay vòng. Hôm nay là chủ thì cả chục lần tới là khách. Dân chủ này dễ dẫn đến vô ngã hơn. Hãy tưởng tượng mô hình truyền thống Á Đông sinh hoạt trong một cơ sở Phật Giáo thì trụ trì thường thuyết giảng dưới này ngồi nghe. Ăn uống chùa nấu (dù là của Phật Tử cúng). Như thế thì rất truyền thống, rất bình thường. Tuy nhiên, sự dân chủ có vấn đề gì đó không ổn mà chỉ khi so sánh với tăng thân Mỹ như trên thì mới thấy. Tất nhiên, cách sinh hoạt kiểu Mỹ hoá Phật Giáo này có những nhược điểm rõ ràng, bên cạnh những mặt tích cực.
Một điều nữa là tăng thân không phân biệt nhiều, dù là xuất gia hay tại gia. Tất cả ai cũng như nhau: ngồi trong vòng tròn, cùng nhau thực tập, mỗi người chia nhau đọc một đoạn trong cuốn sách, ăn cùng chia ra...
Điều cuối mình trân trọng là sự bảo vệ môi trường. Nơi mình ở phân đến 6 thùng rác khác nhau. Ấy thế mà đến tăng thân còn ấn tượng hơn. Khi mình muốn bỏ rác bọc dĩa thức ăn (cho khỏi ruồi), AnnaLise bảo là không có thùng rác cho ni lông, rằng cô đã không dùng ni lông lâu rồi. Tăng thân đã chỉ có thùng đựng rác hữu cơ thôi. Phải rồi, nhiều người Mỹ hiện tại không dùng rác ni lông, uống nước thì dùng chai thuỷ tinh đem theo chứ không uống trong chai nhựa mỏng nữa. Ra chợ mua thức ăn cũng dùng lá gói hay bỏ trong giỏ tự mang theo đem về.
Ý thức giữ gìn môi trường từ mỗi người dân cao nên không lạ khi thành phố Berkeley này rất sạch dù mật độ dân cũng không thưa gì mấy. Khi viết những dòng này thì mình kiểm tra mức độ ô nhiễm không khí thấy chỉ số AQI là 15: rất sạch.