Nhìn Từ Bên Trong và Bên Ngoài

Trong nghiên cứu tôn giáo có hai chữ là insider (góc nhìn từ người trong cuộc) và outsider (nhìn từ người ngoài cuộc). Cụ thể hơn, Nhân Học Tôn Giáo có hai thuật ngữ emic và etic với nghĩa tương đương. Đôi khi cái nhìn từ hai phía này là khác nhau. Có thể: một bên đúng một bên sai, cả hai đều sai, cả hai đều đúng, cả hai đều có phần đúng và phần sai.
Ảnh bìa của Tạp Chí Time (Hoa Kỳ) năm 2013 có đưa ảnh một sư Miến Điện tên U Wirathu với dòng chữ "Gương Mặt của Khủng Bố Phật Giáo." 

 

Nhưng Tổng Thống Miến Điện lúc đó, ông Thein Sein, đã công kích tờ Time và gọi tôn kính vị sư này là "son of Lord Buddha" (người con trai của Phật Tổ). Bộ trưởng Các Vụ Việc Tôn Giáo ở

Miến lúc đó cũng đứng về phe sư này.

Mình không muốn bàn về chính trị hay tôn giáo ở đây; mình cũng không muốn bảo bên nào đúng bên nào sai, mà chỉ muốn nêu ra vấn đề là có những hệ giá trị khác nhau, những hiểu biết khác nhau nhìn từ hai hướng tiếp cận bên trong và bên ngoài.