Tag trên Facebook cũng thế. Có người cứ tag người ta một số ảnh về cá nhân họ, hay đồ vật thuộc về họ vào facebook người khác và người kia chấp nhận cho xuất hiện trên wall của họ. Nhưng khi người khác tag lại thì người này không muốn để ảnh ấy vào tường của mình. Nếu làm nhiều lần như vậy thì người kia không thích vì không có qua có lại trên facebook.
Để mối quan hệ bền thì cần reciprocity, không những trong kinh tế, điện thoại, facebook mà còn trong nhiều lĩnh vực.
Có người còn chia reciprocity làm 3 dạng:
1. Negative reciprocity: kiểu như có qua có lại nhưng hơi xạo hay lừa. Thí dụ bảo tao bán hàng này mày đưa tiền trước. Sau đó trốn luôn mà không đưa hàng. Ví dụ nữa là bán hàng giả. Thí dụ lấy một viên thuốc tốt ở Pháp về pha thêm bột mì thành 3 viên bán. Cũng có thể là kiểu bán táo mà đề giá 10 ngàn nửa kí mà chữ "nửa" viết rất nhỏ, còn chữ "10 ngàn" và chữ "kí" viết bự. Còn ví dụ nữa là khi có người từ xa đến họ hỏi muốn đến chơi nhà. Người này hỏi vâng xin mời hồ hởi lắm nhưng hỏi khi nào ông đến thành phố này? Trong 1 tuần từ ngày này đến ngày này. Thế là người này bảo không tôi đi nơi khác rồi mặc dù rất muốn tiếp đón.
2. Balanced reciprocity: kiểu này là thuận mua vừa bán giữa hai người. Thí dụ vào tiệm ăn món nhưng đã thấy giá trước rồi khách kêu món và ăn. Đây là giao dịch trực tiếp giữa khách và chủ quán. Còn một giao dịch trực tiếp nữa cũng đang diễn ra là bồi bàn phục vụ khách chu đáo thì khách cho tiền tip nhiều; phục vụ kém thì cho ít hay không cho. Một số cha mẹ nuôi nấng con cái với mong muốn sau này về già nó sẽ có hiếu chăm sóc lại mình.
3. Generalized reciprocity: kiểu này như A cho B, rồi B cho C, rồi C cho D,...cho đến một lúc nào đó có ai đó vay cơ hội nào sẽ đến với A trở lại. Ví dụ là một số tổ chức bất đồng chánh kiến với chính quyền nào đó. Họ muốn lật đổ chính quyền để lãnh đạo đất nước. Họ cấp một số học bổng cho dân nhưng thực ra chỉ cho con cái những người chống đối chính quyền. Sau này những đứa đó sẽ học giỏi về làm việc cho, hay hỗ trợ, tổ chức bất đồng chánh kiến này. Kiểu là người A cho tiền cho tổ chức B chống chính quyền; tổ chức B này cấp học bổng cho người C. Người C này sau này làm việc cho tổ chức để lật chính quyền D. Rồi từ đây chính quyền mới lên cho điều luật dễ thở cho công ty của người A nên người A đầu tư vào sinh lợi. Đây chỉ là ví dụ thôi.
Có người còn chia reciprocity làm 3 dạng:
1. Negative reciprocity: kiểu như có qua có lại nhưng hơi xạo hay lừa. Thí dụ bảo tao bán hàng này mày đưa tiền trước. Sau đó trốn luôn mà không đưa hàng. Ví dụ nữa là bán hàng giả. Thí dụ lấy một viên thuốc tốt ở Pháp về pha thêm bột mì thành 3 viên bán. Cũng có thể là kiểu bán táo mà đề giá 10 ngàn nửa kí mà chữ "nửa" viết rất nhỏ, còn chữ "10 ngàn" và chữ "kí" viết bự. Còn ví dụ nữa là khi có người từ xa đến họ hỏi muốn đến chơi nhà. Người này hỏi vâng xin mời hồ hởi lắm nhưng hỏi khi nào ông đến thành phố này? Trong 1 tuần từ ngày này đến ngày này. Thế là người này bảo không tôi đi nơi khác rồi mặc dù rất muốn tiếp đón.
2. Balanced reciprocity: kiểu này là thuận mua vừa bán giữa hai người. Thí dụ vào tiệm ăn món nhưng đã thấy giá trước rồi khách kêu món và ăn. Đây là giao dịch trực tiếp giữa khách và chủ quán. Còn một giao dịch trực tiếp nữa cũng đang diễn ra là bồi bàn phục vụ khách chu đáo thì khách cho tiền tip nhiều; phục vụ kém thì cho ít hay không cho. Một số cha mẹ nuôi nấng con cái với mong muốn sau này về già nó sẽ có hiếu chăm sóc lại mình.
3. Generalized reciprocity: kiểu này như A cho B, rồi B cho C, rồi C cho D,...cho đến một lúc nào đó có ai đó vay cơ hội nào sẽ đến với A trở lại. Ví dụ là một số tổ chức bất đồng chánh kiến với chính quyền nào đó. Họ muốn lật đổ chính quyền để lãnh đạo đất nước. Họ cấp một số học bổng cho dân nhưng thực ra chỉ cho con cái những người chống đối chính quyền. Sau này những đứa đó sẽ học giỏi về làm việc cho, hay hỗ trợ, tổ chức bất đồng chánh kiến này. Kiểu là người A cho tiền cho tổ chức B chống chính quyền; tổ chức B này cấp học bổng cho người C. Người C này sau này làm việc cho tổ chức để lật chính quyền D. Rồi từ đây chính quyền mới lên cho điều luật dễ thở cho công ty của người A nên người A đầu tư vào sinh lợi. Đây chỉ là ví dụ thôi.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét