Thành phần thứ ba

Trong chiến tranh Việt Nam có hai phe: miền bắc và miền nam. Mỗi phe đều có đồng minh (lãnh đạo thì đúng hơn?) là những ông to với vũ khí hạt nhân khủng khiếp.

Còn một bên nữa gọi là thành phần thứ ba (third force hay third way). Nhóm này gồm một số trí thức, nhà nhân bản, có cả thiền sư...Nguyện vọng của thành phần thứ 3 này là không theo phe miền bắc, không theo phe miền nam, mà muốn hai khối kia rút ảnh hưởng về để dân Việt tự quyết định vận mạng. Đại khái là như vậy.

Tào Tháo cũng bảo mình Minh Quân mà Tôn Quyền cũng cho mình Chính Nghĩa. Trong khi đó, Lưu Bị thì bảo mình Nhân Đức. Bên nào cũng cho con đường của mình là đúng, là đạo đức chói ngời đồng thời chỉ ra những sai lầm của hai bên còn lại, ác quỷ hoá bên kia.

Vì thành phần thứ ba này không có sức mạnh bên ngoài nào đủ lớn hậu thuẫn, trong khi chính trong nội bộ chưa chắc đã một lòng, nên không thành công là chuyện hiển nhiên. Nếu lịch sử lặp lại thêm 10 lần thì cũng thất bại cả 10 thôi vì đơn giản hai khối kia đều có bom hạt nhân, quân sự khủng và kinh tế hùng hậu. Có một quy luật trên trường thế giới là kẻ mạnh sẽ làm tất cả mọi thứ nó có thể trong khi kẻ yếu phải chịu đựng tất cả những gì nó phải chịu. Khi con cọp và sư tử đấu nhau thì con nai, không có móng vuốt nên tự xưng chính nghĩa với lý thuyết không móng vuốt, muốn cả hai đừng giành giang sơn cũng chả thành công đâu. Con nai chưa bị xé xác là may lắm rồi.

Điều muốn nói ở đây là thành phần thứ ba này, và cả thế hệ kế tiếp của thành phần này, đều bị hai bên kia nghĩ nhóm ấy thuộc bên kia. Chính sự tuyên truyền và giáo dục nhồi sọ hai bên đều làm cho sự nhận thức về thực tại trở nên khó khăn. Mỗi bên bị bóp méo thực tại cho có lợi về phía họ nên phe miền bắc thì nghĩ cá nhân/tổ chức ấy giống nhóm miền nam quá trong khi đó thì phe miền nam nghĩ nhóm ấy giống phe miền bắc quá. Cụ thể, khi một cá nhân thuộc thành phần thứ 3 này nói chuyện với nhóm người Hà Nội thì có thể nhóm Hà Nội này bảo gã này sau có vẻ chống Cộng hăng thế. Trong khi đó, nếu gã thuộc thành phần thứ 3 này nói với một nhóm người ở Santa Ana, nam Cali, thì nhóm này có thể bảo thằng cha này chắc là Cộng đây.