Nhìn Chiến Tranh Việt Nam Nghĩ Về Phước Đức Dân Tộc

NGHIỆP CHƯỚNG QUÁ NẶNG NỀ: LÀM PHƯỚC CHO THẬT NHIỀU VÀO HỠI NGƯỜI VIỆT NAM.
Mình cũng thích nhập quốc tịch Mỹ sau 5-7 năm nữa. Trong lúc phỏng vấn, với người già thì sẽ dễ đậu; với người trẻ thì sẽ hỏi thêm lịch sử Hoa Kỳ. Đằng nào cũng học nên mình có lên trường học môn lịch sử Mỹ. Mình cũng muốn biết về lịch sử Mỹ, làm sao từ một thuộc địa (của Anh trong khi vn là của Pháp) Hoa Kỳ lại có thể trở thành Siêu Cường thế giới được.
Mình có học về chiến tranh Việt Nam (Vietnam War). Dưới đây là vì sao Hoa Kỳ lại gửi quân về chiến tranh ở vn, theo sách mình học. Trước hết cần tránh hai cực đoan:
1. Vì Mỹ muốn giúp Việt Nam đói khổ. Không phải đâu. Bao nhiêu quốc gia đói khổ như vn sao không giúp? Dân châu Phi chết đói liên tục sao không giúp đi? Hoa Kỳ là quốc gia đa đảng. Nếu lãnh đạo đem tiền giúp nước khác khơi khơi chả đem về lợi ích gì thì dân nó sẽ nổi khùng lên (vì tiền dân đóng thuế), sẽ bầu cho đảng đối lập ngay.
2. Vì Mỹ muốn đô hộ, bóc lột Việt Nam. Cũng không phải. Hoa Kỳ, khác với các cường quốc Châu Âu, đất rộng người thưa, nó chả cần. Nó chưa từng chiếm nước nào làm thuộc địa. Trong khi thiết lập mối quan hệ với nước nào thì nó, nhìn chung, theo nguyên tắc Cả Hai Đều Có Lợi. Nói là làm. Đài Loan, Hàn Quốc là ví dụ-giàu to (còn chơi với Tàu nó cũng nói vậy, Win-Win nhưng thật ra Bắc Hàn hay Lào là ví dụ của tận cùng đói nghèo). Israel cũng là ví dụ. Còn nữa, vài thập kỷ trước dân Hồng Kông chảnh lắm, coi dân Singapore chả ra gì vì nó giàu hơn khá nhiều (như dân Việt coi dân Campuchia, nôm na là vậy). Nhưng gần đây, Hongkong đã về lại Tàu như gái về nhà chồng trong khi Singapore vẫn mình đồng da sắt thân Mỹ. Kết quả: bình quân đầu người Sin là 55 ngàn đô còn Hongkong là 38 ngàn-khoảng cách còn dãn nữa.
Chả muốn giúp đỡ, cũng chả bóc lột, thế nó vào vn làm gì?
Là nó muốn duy trì sự bá chủ thế giới như ông vua cần tiêu diệt đối thủ cạnh tranh để duy trì ngôi báu.
Đối thủ hồi đó của nó là Liên Xô, gã này đang muốn bá chủ hoàn cầu. Khi chiến tranh lạnh (Cold War) diễn ra, bên nào cũng cho mình là tự do, công bằng xã hội cả. Bên nào cũng bảo mô hình hình là mẫu mực cho thế giới noi theo.
Thực ra Liên Xô khá yếu, chả đua với Hoa Kỳ được đâu. Nhưng vì hai lý do chính:
1. Hoa Kỳ là quốc gia nhập cư, nó e lòng dân ly tán. Nó muốn kích động lòng yêu nước để đoàn kết lại tạo thành sức mạnh. Thế là nó thổi phồng quá đáng về đối thủ của nó, Liên Xô, lên đồng thời luôn than vãn chính nó (Hoa Kỳ) sắp suy tàn đến nơi...
2. Liên Xô chính quyền mới nên cần phải chứng tỏ sức mạnh nên lại khen mình chê người.
Do vậy người ta có cảm giác là hai nước khá cân bằng. Thực ra sau chiến tranh thế giới lần 2 là thời gian hiếm hoi Hoa Kỳ có sức mạnh vượt trội so với các quốc gia khác (một lần hiếm nữa là sau khi Liên Xô tan rã). Các đại cường Nhật, Đức đã bại trân. Pháp cũng bại trận vì bị Đức đô hộ. Liên Xô trước chiến tranh dân chả giàu có gì lắm; tuy thắng nhưng sức mạnh cũng xem như bại vì bị Đức đánh đến sát thủ đô, phải vắt tận cùng những giọt sinh lực cuối mới đẩy Đức ra được. Liên Xô đã tan hoang đất nước và thiệt mạng hơn 20 triệu người. Còn nước Anh cũng bị ảnh hưởng tuy không lớn bởi chiến tranh nhưng đã không còn sức lực như trước. Đành phải nhờ Mỹ giúp kiểm soát Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ trước nguy cơ Liên Xô. Trong khi Hoa Kỳ đã qua mặt Anh quốc trước năm 1870 để trở thành nền kinh tế số một thế giới. Sự tăng trưởng kinh tế nhanh hơn Anh nên đến khi chiến tranh lạnh đã hơn 70 năm Mỹ vượt xa Anh quốc. Thật vậy, Hoa Kỳ đã giành được các đồng minh hùng mạnh ở hơn 20 nước Tây Âu (có Anh, Pháp, Tây Đức, Ý,...) và nhiều nước Đông Á (Nhật, Hàn và đảo Đài Loan) trong khi Liên Xô có đồng minh là các quốc gia Đông Âu nghèo khổ hơn Tây Âu, Trung Quốc và một số quốc gia khác. Nhìn thế trận này thì biết không sớm thì muộn Liên Xô sẽ thua.
Tuy vậy, tình hình có thể thay đổi nếu Liên Xô thắng ở Đông Nam Á. Nhật Bản do phải nhập lương thực từ Đông Nam Á (do Trung Quốc đã ngả theo phe Liên Xô) nên nếu Liên Xô thắng ở ĐNA, Nhật bí quá phải ngả theo Liên Xô. Nhật còn có nguy cơ thua thì Hàn, Đài cũng càng dễ thua nốt. Cả Trung Quốc, Nhật và Đông Âu, Đông Nam Á theo Liên Xô thì cục diện có thể đổi chiều bất lợi với Mỹ. Đó là chưa kể Ấn Độ tuy trung lập nhưng cũng có khuynh hướng thân Liên Xô và có biên giới với ông lớn này cũng như với Trung Quốc và ĐNA. Thành ra chiến trường Đông Nam Á rất quan trọng với Mỹ. Miền Nam Việt Nam lại gần như là trung tâm ĐNA. Ở Sài Gòn chĩa hoả lực qua phía tây và quay một vòng theo chiều kim đồng hồ là chi phối lần lượt Philippines , Indonesia, Brunei, Malaysia, Singapore, Thái Lan, Campuchia, Miến Điện, Lào. Nuốt trọn ĐNA.
Thành thử, chỉ cần hoả lực mạnh ở miền nam vn là đủ.
Một mặt, Mỹ bật Nhật Bản bay lên cực nhanh về kinh tế. Mong rằng sẽ trở thành bức tường thép cân bằng ảnh hưởng cho ĐNA. Nhật Bản cũng co rút quân sự và học hỏi công nghệ để bay lên về kinh tế. Không lâu đã thành nền kinh tế số 2 thế giới.
Mặt khác, Mỹ tạo sự kiện giả Vịnh Bắc Bộ (Gulf of Tonkin) để có cớ đổ quân về miền nam vn đặt căn cứ. Chỉ xây dựng thế trận phòng ngự là đủ. Nó chả cần đánh thắng bắc Việt làm gì. Và cũng chả thể thắng bắc Việt được (vì đây là sát sườn với TQ, TQ sẽ ko chịu chuyện đó xảy ra, sẽ đổ quân xống).
Chiến tranh leo thang. Tuyên truyền 2 bên ác liệt. Có thời điểm 1968 có hơn nửa triệu quân Mỹ ở vn. Mỹ tuyên truyền dân chúng rằng mọi thứ rất okay ở vn...
Tuy vậy, sau biết bố Tet (1968), bắc Việt đánh vào Sài Gòn và đánh cả vào đại sứ quán Mỹ. Dân Mỹ biết sự thật nên phản đối chiến tranh ầm trời. Tướng Mỹ Westmoreland xin tổng thống thêm 200 ngàn quân nữa.
Một đàng bên dân sự muốn rút quân; đằng khác, phe quân sự muốn thêm quân. Tổng thống phải làm sao?
Trước thời điểm quan trọng như vậy, tổng thống Johnson, cũng như những tổng thống khác, mở một cuộc điều tra riêng về chiến trường vn. Phái đoàn báo về là không tiếp tục chiến ở vn nữa vì không có lợi. Phải rút quân và quay lại chiến tranh lạnh. Tổng thống nghe theo.
Mỹ nghĩ ra cách khác nên Nixon đã bắt tay Mao để cam kết hợp tác kinh tế với TQ, đổi lại TQ nghỉ chơi với Liên Xô. Mỹ rút quân khỏi ĐNA, để DNA yên trong khi không muốn phe Liên Xô chiếm ĐNA...
Mỹ thận trọng nên dù Nhật đã đủ mạnh để áp lực kinh tế lên DNA cân bằng với sức mạnh quân sự chính trị Trung Xô, nhưng cũng trút một trận bom B52 lên bắc Việt để dằn mặt TQ: mày bội ước là ông quay lại huỷ diệt tất. Rồi thong thả rút quân.
Nó rút đi.
Liên Xô sau đó sụp.
Hoa Kỳ đã thua ở chiến trường Việt Nam. Đây là chiến trường hiếm hoi nó thua cuộc. Tuy vậy, với Mỹ thì vn cũng như con dế, làm miếng mồi để đạt được con cá to lớn hơn: đập tan Liên Xô duy trì ngôi vị số 1.
Đông Nam Á là vùng trũng của văn minh nhân loại. Dân cư nghèo nàn lạc hậu (con én Singapore chả làm nên mùa xuân). Việt Nam bình quân đầu người 1900 đô cùng với Lào 1600, Campuchia 1000, và Miến Điện 1100 là đáy của ĐNA. Trong các nước dưới đáy này, chỉ ở VN xảy ra chiến tranh ý thức hệ khủng khiếp. Mỹ đã tổng cộng dội bom lên vn nhiều hơn cả số bom Mỹ đã trút lên tất cả các chiến trường ở thế chiến 2.
Viết bài này ra có nhiều người chả đồng tình đâu. Tuỳ quan điểm thôi. Mấy sách mình học nó vậy đó.
Nói theo nhà Phật là nghiệp chướng dân Việt quá nặng nề nên mới sinh ra ở đất nước nghèo khổ và chiến tranh tang tóc như vậy, còn ô nhiễm nữa. Nếu có phước hơn sẽ sinh ra hay sinh sống ở Thái Lan, Mã Lai, hay cao hơn là Đài Loan, Hàn Quốc, hay cao hơn nữa Là Nhật, Hongkong, Sin, hay dân Tây Âu, hay Mỹ.
Do vậy, chúng ta không nên ảo tưởng dân Viêt thông minh; cũng chả cần cù luôn. Và, cũng chả phước đức gì đâu.
Nhìn rõ sự thật về khổ sẽ tìm được con đường thoát khố. Trước tiên là làm phước cho thật nhiều vào.
Read More »

Điều trị ra mồ hôi tay chân bằng đông y




Read More »

Để Biết Đại Học ở Mỹ Có Được Chấp Nhận Hay Không

Có người thân, Viên Ly, vừa gửi mình về một trường ma (trường không được chấp nhận) ở Mỹ tuyển sinh ở Việt Nam. Trường không được chấp nhận thì coi như cái bằng ấy chỉ treo cho vui chứ không xin việc được. Không có time nên mình không viết dài về vấn đề này. Chỉ vắn tắt.
Các bạn Việt Nam muốn học Đại học ở Mỹ nên vào trang web sau: https://www.collegeboard.org
Rồi đánh vào ô College Search Chính Xác tên trường bằng tiếng Anh. Nhấn enter sẽ ra thông tin về trường ấy có được chấp nhận (accreditation) hay không, cũng như giá học phí bao nhiêu.
Bây giờ mời các bạn làm thử.
Hãy vào trang web trên và đánh tên Harvard College coi thử. Có 2 thông tin cần biết:
1. Accreditation:
Với trường này thì nó là: New England Association of Colleges and Schools, Regionally Accredited
2. Học phí: Tuition and fees: $48,859 in-state, $48,859 out-of-state
Nếu như vậy là bạn làm đúng rồi.
Thí dụ thứ hai là cũng vào trang ấy nhưng đánh tên Rollins College, trường mình đang học, thử xem.
1. Accreditation: Regionally Accredited, Southern Association of Colleges and Schools
2. Học phí: Tuition and fees: $49,760 in-state, $49,760 out-of-state
Nếu đúng như vậy là các bạn làm đúng rồi.
Năm nay học phí Rollins College còn mắc hơn một chút so với Harvard!

Có một lưu ý. Khi bạn đánh tên Graduate Theological Union (GTU) vào trang trên thì nó không ra trường. GTU là trường mình đã đậu cho Cao Học về Phật Học (MA in Buddhist Studies). Đây gần như là trường Thần Học của UC Berkekey (không hoàn toàn như vậy nhưng sinh viên GTU có thể học những lớp ở UC Berkeley và mời một gs ở đó hướng dẫn làm luận văn). Trang web trên không thấy trường GTU bởi vì GTU chỉ tuyển cho sau Đại học, không có cấp Đại học.
 
 Nói chung, nếu vào trang web đầu tiên:
https://www.collegeboard.org
mà không thấy thì có thể có 2 cách nữa:

1. Mình có thể vào trang của Hội Đồng Kiểm Định Giáo Dục Đại Học Mỹ mà xem. Cũng đánh chính xác tên trường vào:

2. Còn đây là trang của bộ giáo dục Mỹ. Cũng vào và đánh chính xác tên:

Nói riêng, để biết GTU có được chấp nhận ở Mỹ hay không, mình còn có cách nữa là phải biết nó ở đâu, rồi dùng một trang web khác để biết. GTU ở Cali, thuộc miền Tây nước Mỹ nên phải vào trang sau: https://www.wscuc.org/
Trong mục Search, đánh vào: Graduate Theological Union.
Mình sẽ thấy Current Accreditation Status: Accredited
First Accredited: 1966
Hơn nữa, GTU là trường thần học (theological school) nên nó nằm trong những trường thần học được kiểm định bởi Hội Đồng Kiểm Định Giáo Dục Đại Học Mỹ: http://www.chea.org/4DCGI/chea/search/institutions.html?Action=chea&chea_activity=institution_search&inst_cid=5564

Thân mến.





Read More »

Too Much Self-Esteem--Quá Yêu Bản Thân hay Đại Bản Ngã

Too much self-esteem là quá yêu bản ngã hay bản ngã đẫy đà. Nói cái gì rồi cũng liên hệ với cái ta của mình. Đem cái ta ra đối chiếu, so sánh với người khác. Nhiều nhân vật lỗi lạc có bản ngã to đùng đã đành; nhiều cá nhân thân phận như rong rêu cũng đại bản ngã, sống trong ngục tù do cái ngã sinh ra mà không ý thức được. Ai nói gì làm gì động đến bản ngã một tí là đùng đùng nổi giận, thậm chí đòi đánh đòi đập...Những cá nhân quá yêu bản ngã có thể chia làm 3 dạng:
 1. Machiavelliansim: dạng người này ưa thao túng, kiểm soát người khác.
2. Antisocial Psychopathy: một dạng bệnh chống lại xã hội. Dạng người này khinh miệt giá trị kẻ khác. Thí dụ học văn thì chê bai kẻ học toán hay coi khoa học công nghệ chả bằng nửa con mắt. Ví dụ khác là người không đi học lại chê bai kẻ đi học. Ví dụ nữa là kẻ nghèo lại chê người giàu. Trong một số tôn giáo nhiều người bị bịnh này. Họ lại nghĩ họ đang sáng suốt, thế gian mê lầm ngu muội...
3. Narcicism coi mình là trung tâm, quá yêu cái tôi, cứ mãi nhìn ngắm vuốt ve cái tôi của mình như con thú liếm lông của nó. Nhìn vào Facebook thấy có nhiều người toàn úp ảnh của họ lên là có thể biết phần nào họ yêu bản thân họ đến đâu.
Đạo Phật khác với rất nhiều học thuyết khác ở chỗ vô ngã. Tu theo Đạo Phật mà bản ngã đẫy đà thì hỏng!
Tuy vậy, ngược với quá yêu bản thân là Sợ Từ Bi Với Chính Mình (fear of self-compassion). Những cá nhân này sợ hãi, không dám tự thương yêu bản thân mình. Họ có thể nghĩ họ xấu xa, tội lỗi, nhơ bẩn...nên họ không yêu thương chính họ được. Trên Facebook có số người chả up ảnh họ lên biết đâu có thể rơi phần nào vào dạng bịnh này.


Read More »

Đối Thoại Có Thể Dẫn Đến Nhận Thức Bớt Cực Đoan

Đối thoại có thể dẫn đến nhận thức bớt cực đoan. Nhiều khi trong một nhóm mình tư duy một chiều về chính mình và về đối thủ mà không được đối thoại với đối thủ nhiều vòng tạo ra những tri giác sai lầm về chính mình và về đối thủ. Đối thoại, tranh luận, tranh cãi...nhiều vòng có thể tạo nên tư duy gần thực tế, bớt sai lầm, bớt hoang tưởng hơn.


Read More »

Hung Hăng Sinh Ra Từ Sự Va Chạm Giữa Bản Năng Sống và Bản Năng Chết

Hung hăng có từ khi sinh ra. Freud có đề xuất về bản năng chết (death instinct): là một khát khao lớn trong vô thức để trốn thoát khỏi căng thẳng xung đột của cuộc sống bằng cách trở nên yên lặng, không hoạt động, chết.
Theo Phân Tâm Học của Freud, hung hăng sinh ra từ sự va chạm giữa bản năng sống (life instinct) và bản năng chết.


Read More »

Misperception--Tư Duy Sai Lầm Về Sự Cống Hiến

Misperception, trong tâm lý học xã hội, nghĩa là tư duy sai lầm về sự cống hiến trong một mối quan hệ. Cụ thể, giữa hai người thì bất hoà hay xung đột có thể xảy ra do tư duy sai về cống hiến của mình trong tương quan với người kia cho mục tiêu chung. Thí dụ người vợ nghĩ chồng ít làm việc nhà quá để vợ quần quật. Người chồng có thể nghĩ vợ kiếm ít tiền quá, làm chút việc nhà vớ vẩn ấy thì có cống hiến dựng xây tổ ấm là bao...Thật ra, khi xung đột xảy ra thì cống hiến thực có thể chênh một chút, nhưng vấn đề là tư duy sai lầm có thể dẫn đến suy nghĩ là tôi cống hiến quá nhiều còn bên kia quá ít.

Read More »

Simplistic Thinking—Tư Duy Đơn Giản

Simplistic thinking là tư duy đơn giản. Khi căng thẳng, xung đột, hay chiến tranh xảy ra, lí tính  (lí trí, rational thinking ) trở nên khó khăn. Nhìn nhận về kẻ thù trở nên đơn giản, dán nhãn (stereotyped), và không linh hoạt (inflexible thinking). Những cá nhân trong cuộc dễ tư duy kiểu tốt so với xấu, chúng ta là thiện so với đám kia là ác, hay lãnh đạo xấu xa nhưng nhân dân thì tốt (evil-leader—good people). 
Nhận xét: một cá nhân không bao giờ hoàn toàn tốt/thiện hay hoàn toàn xấu/ác. Theo quan niệm Phật Giáo thì cõi người phước đức thua cõi trời nhưng vẫn hơn nhiều so với động vật hay ngạ quỷ. Có nghĩa là nhìn chung một cộng đồng người có một lượng phước đức nào đó chứ không thể quá xấu ác, tệ hại. Một cộng đồng, tôn giáo, quốc gia, chủ nghĩa...là tập hợp của nhiều cá nhân nên nó chắc chắn không thể hoàn toàn xấu hay hoàn toàn tốt được. Có thể cộng đồng nào đó nhìn chung tốt hay xấu hơn cộng động kia, nhưng nó không bao giờ hoàn toàn xấu hay tốt. Nếu ai nghĩ tổ chức nào đó toàn xấu ác thì có thể chính họ đang bị tuyên truyền trong chiến dịch làm ngu dân, làm cho dân trở nên tư duy đơn giản. 
Người ít học hay tư duy đơn giản như thế. 

Read More »

Mirror-Image Perceptions Nghĩa Là 2 Phe Tương Phản Hình Ảnh Về Nhau


Mirror-image perceptions có nghĩa là 2 phe tương phản nhau khi mô tả về nhau. Thí dụ mỗi bên đều nghĩ về mình là đạo đức và yêu chuộng hoà bình và bên kia là ác quỷ và hung bạo.
Năm 1960, một nhà tâm lý học người Mỹ, ông Urie Bronfenbrenner, đến Liên Xô trò chuyện với dân chúng. Ông ngạc nhiên vì người dân nơi đây nói về Hoa Kỳ hệt như người Mỹ nói về Liên Xô. Cụ thể, dân Liên Xô nói rằng chính quyền Mỹ hung hăng quân sự; họ đã lợi dụng và làm ngu dân Hoa Kì; rằng chính sách ngoại giao của họ là không đáng tin…
            Tương tự như thế là Palestin và Israel. Cả hai đều bảo rằng “chúng tôi” hành xử với động lực bảo vệ an ninh và lãnh thổ, trong khi “bọn họ” muốn xoá sổ chúng tôi và nuốt gọn đất đai của chúng tôi. “Chúng ta” là người dân bản xứ ở đây còn “bọn chúng” là kẻ xâm lược. “Chúng ta” là nạn nhân còn “bọn chúng” là kẻ hung ác.
            Tư duy 2 bên như vậy nên thương lượng là khó khăn!

Read More »

Vì Sao Nên Giúp Đỡ Bà Con Cô Bác Họ Hàng?


Giúp đỡ người thân, bà con họ hàng cô dì chú cậu…theo quan điểm Phật Giáo là việc nên làm vì tốt cho người đó, và người giúp cũng có phước nữa. Trong kinh Phước Đức, Phật dạy:
 “Sống ngay thẳng, bố thí,
Giúp quyến thuộc, thân bằng
Hành xử không tỳ vết
Là phước đức lớn nhất.

Theo quan điểm sinh học di truyền thì cái gien giống nhau nó “thích” nhau. Là bà con với nhau thì có bao nhiêu phần trăm gien giống nhau. Anh chị em thì có một nửa gien giống nhau, chú cháu thì có một phần tám gien giống nhau. Những gien giống nhau này hỗ trợ nhau dù nó nằm trong 2 cơ thể. Theo tiến hoá thì gien phải giúp cho nó tồn tại nên nó có khuynh hướng giúp cái gien giống nó dù ở khác cơ thể. Genetic egoism là bản ngã của gien. Gien nó muốn chính nó tồn tại và lan rộng. Đây là lí do vì sao cha mẹ thương con cái, lo lắng cho con cái nhiều hơn con cái lo cho cha mẹ: chiều từ thế hệ trên lo xuống sẽ đảm bảo gien ấy tồn tại và lan rộng. Đến lượt mình, con cái lo cho cháu chắt nhiều hơn lo cho ông bà vì nếu lo cho ông bà nhiều hơn lo cho con cái thì cái gien ấy không sinh sôi được. Nước mắt chảy xuống chứ mấy khi nước mắt chảy lên...


Hãy cố gắng, dù nhỏ nhoi, giúp đỡ không những anh chị em cha mẹ con cái mà còn nên giúp bà con cô bác 7 tầm đại bác bắn không tới nữa nhé các bạn, hì hì.  




Read More »

Nếu Không Có Việc Rồi Không Có Tiền: Hãy Tự Chê Trách Bản Thân!

Có một số tu sĩ Phật Giáo bảo rằng muốn du học mà không có tiền, phải làm sao. Trả lời là phải có tiền mới du học được. Chỉ một số rất ít đủ giỏi để lấy học bổng toàn phần; phần đông phải có một lượng tiền thì mới du học được. Phải có kế hoạch chu đáo thì mới du học được. Lại hỏi đi tu làm gì có tiền? Câu trả lời như ảnh dưới trong lớp Tâm Lý Học Xã Hội: Nếu Không Có Việc Rồi Không Có Tiền: Hãy Tự Chê Trách Bản Thân!
Không những du học,  nhiều tăng ni muốn học ở VN mà không có tiền. Không đủ tiền học thì ước mơ vẫn chỉ là mơ ước mà thôi.
Tiền bạc nó là một dạng phước đức. Đi tu là đi về hướng phước đức nên càng tu phải càng có phước; tu làm sao mà càng đói khổ, bệnh tật, và dốt nát thì phải xem lại. 


Read More »

Mere-exposure effect--Xuất Hiện Nhiều Lần Thì Thích


Mình thích ăn dưa môn, tức là lá môn muối lên ăn như ăn dưa cải. Hôm rồi có sư cô Huệ Tâm ở Daytona beach cho hũ dưa môn muối về xào ăn ngon quá chừng. Ăn với cơm trắng hai ba chén một bữa. Lòng dặn lòng phải ăn cơm ít lại kẻo tăng cân…Về mặt dinh dưỡng thì dưa môn hay dưa cải không giàu dinh dưỡng lắm. Thế mà mình thích ăn. Tại sao?
Tại vì đơn giản ăn nhiều lần thì quen rồi thích thôi chứ có gì đâu. Trong tâm lý học xã hội có hiện tượng gọi là mere-exposure effect. Có nghĩa là cái gì (có thể con người) xuất hiện nhiều lần, dù không làm gì cả, thì sẽ được người nhìn, nghe, hay thưởng thức thích. Chuyện này cũng đúng cho con người. Thí dụ tâm lý học chỉ ra nhiều người nhà gần, hàng xóm yêu nhau, “nhà nàng ở cạnh nhà tôi/ Cách nhau cái giậu mùng tơi xanh rờn.” Chuyện bạn học hay cùng đi chùa/nhà thờ yêu nhau/cưới nhau nhiều. Lí do là vì họ gặp nhau nhiều rồi thích thôi. Cái cây trồng trước ngõ hay con phố nhỏ ngõ nhỏ thấy mãi rồi cũng trở nên thân thương. Ăn dưa môn nhiều lần rồi cũng trở nên thích. Thế thôi chứ chả dinh dưỡng gì mấy. Người Châu Âu hay Châu Phi không ăn món ấy nên chả thấy ngon.
Ngắm những bức tượng tôn giáo, chính trị...thì tín đồ sẽ thích và phát tâm kính ngưỡng. Một  trong những lợi ích của tụng kinh là lặp lại nhiều lần cùng một số bài. Lâu rồi thì thích và thấy thiêng liêng. Người ta nghe nhạc thì thay đổi bài nhiều nên không có cảm giác như tụng kinh.
           
Read More »

Thất Vọng Sinh Hung Hăng

Thất vọng (frustration) gây nên hung hăng (aggression). Có thể sự hung hăng ấy phát tiết ra đối tượng làm nên sự thất vọng như một huấn luyện viên bóng đá nổi khùng lên với tổ trọng tài vì ông thất vọng với cách phán quyết. Cũng có khi sự hung hăng ấy phát ra gián tiếp qua đối tượng khác. Thí dụ là một viên cảnh sát bị vợ không cho tiền đi nhậu cuối tuần nên thất vọng sinh hung hăng đánh gã vượt đèn đỏ hay nhân viên bực sếp mà không chửi lại được nên trút cơn giận dữ hung hăng lên đầu vợ con. Như thế thì hèn thật! Sự hung hăng do thất vọng còn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến cá nhân đó thí dụ thất vọng đi tự tử. 
Read More »

Phòng Vệ Sinh Không Phân Biệt Giới Tính

1-2 năm về trước mình có hướng dẫn thiền hằng tuần trong Câu Lạc Bộ Giáo Sư ở Rollins College. Nơi này có phòng vệ sinh cho mọi giới tính (ảnh). Trường cũng có vài nơi, không phải tất cả, có kiểu phòng vệ sinh không phân biệt giới tính này.
Chuyện đồng tính hay lưỡng tính bắt đầu được xã hội Mỹ chấp nhận. Những người này hơi khổ tâm khi phòng vệ sinh dành cho "nữ" hoặc "nam;" nếu thế thì người nữ mang linh hồn nam hay thân nam mang linh hồn nữ vệ sinh ở đâu?
Việt Nam có chưa?
Read More »

Ingroup Bias Là Thiên Vị Trong Nhóm

Ingroup bias là sự thiên vị, yêu thích, đánh giá cao nhóm mà mình đang theo. Chuyện này không những hay xảy ra trong chính trị và tôn giáo, hay trong từng nhánh phái của một tôn giáo, mà còn trong nhiều tổ chức của con người. Thí dụ người theo một đảng phái hay nghĩ rằng đảng của mình là nhất và những đảng khác sao mà nó quá yếu kém bất tài, tham nhũng, và độc ác. Người vào một tôn giáo cũng nghĩ tôn giáo mình là số một, là siêu việt hi hữu...Hơn nữa, cùng Đạo Phật nhưng nhánh nào cũng nghĩ nhánh ấy là nhất. Người tu theo Bắc Tông thì bảo tôi đang tu theo Cỗ Xe Lớn, mấy dòng tu tiểu thừa kia ích kỉ hẹp hòi sao bằng. Tiếp theo người theo Phật Giáo Tây Tạng thì bảo tôi tu theo Cỗ Xe Kim Cương; hai cỗ xe tiểu thừa và đại thừa không thể sánh được! Quay về "tiểu thừa," người tu nhánh này bảo rằng tôi theo Nguyên Thuỷ chân truyền từ Đức Phật, các anh là Bà La Môn, ngoại đạo mà thôi...
Nhiều người Việt từng sống ở Singapore, Nga, hay Đức không chấp nhận rằng nước họ sống ấy là độc tài lãnh đạo.
Read More »

Mình Đang Làm Một Nghiên Cứu Khoa Học Về Ảnh Hưởng Chánh Niệm Lên Sinh Viên

Học kì mùa xuân 2018 ở Rollins College mình có một Independent Study với sự hướng dẫn của gs Stacey Dunn trong khoa Tâm Lý Học. Chủ đề là Ảnh Hưởng Của Thiền Chánh Niệm Lên Sinh Viên. Có 8 sinh viên cùng tham gia nghiên cứu. Đã có khoảng 20 sinh viên ghi danh tham dự.

Read More »

3 Nhóm Nguyên Nhân Chính Dẫn Đến Hung Hãn

3 nhóm nguyên nhân chính dẫn đến hung hãn. 1, do ảnh hưởng từ thân. 2, do thất vọng (frustration). 3, các hành vi học từ cuộc sống.
1. Ảnh hưởng từ thân gồm có A, bản năng (instinct). Con người có bản năng hung dữ. Nó là kết quả của tiến hoá sinh học. Nhiều loài thú hiền đã tuyệt chủng. B, ảnh hưởng từ thần kinh (neural influences): hai bộ phận của não (prefrontal cortex và amygdalas), có chức năng tự quản lí hành vi, trong nhóm người hung hãn hoạt động kém hơn người thường. Thiếu ngủ làm cho cùng não prefrontal cortex hoạt động kém dẫn đến hung hăng. C, ảnh hưởng di truyền. Người ta đem loài chuột bình thường lai với loại rất hung và loại hiền. Cứ tiếp tục như thế qua 26 thế hệ thì tạo ra 2 nhóm chuột rất hung và rất hiền. D, ảnh hưởng hoá học. Uống rượu làm hung hăng hơn nhìn chung đối với nam giới, kh ông chắc với nữ. Hormon nam giới testosterone càng nhiều thì cá nhân ấy có sự hung dữ hơn. Khi cầm một khẩu súng thì nồng độ hormon này cũng tăng cao. Có thống kê về hình dáng dài/tròn của khuôn mặt có liên quan đến hung hăng. Cụ thể, tỉ lệ chiều ngang và dài của mặt càng lớn thì càng hung; có nghĩa là mặt càng tròn/vuông thì càng hung và mặt dài thì ít hung. E, ăn kiêng khem quá làm cho hung dữ. Chuyện này các người mẫu lưu tâm! Còn nhiệt độ nữa. Nhiệt độ càng nóng thì hung dữ càng nhiều. Nó đúng với giờ trong ngày, và ngày (mùa) trong năm.
  2. Ảnh hưởng từ thất vọng. Điều gì làm mình không hài lòng thì mình có thể hung hăng. Cầu bất đắc tạo nên thất vọng dẫn đến hung dữ, oán tắng hội cũng thế, rồi thì ái biệt li...Những nhóm người chống đối chính quyền nào đó có thể tuyên truyền về những yếu kém, bất công, quan liêu, tham nhũng, ác độc.... của chế độ đó làm cho người nghe cảm thấy thất vọng và sinh ra hận thù chính thể đó. Đây là ví dụ thôi.
3. Các hành vi từ cuộc sống. A, được thưởng nếu hung dữ sẽ làm hung dữ lớn hơn. Thí dụ một tên giang hồ chém một người và đồng bọn tung hô đại ca giỏi quá...thì gã sẽ có khuynh hướng làm tiếp. Khủng bố cũng từ đây. Sau một phi vụ đánh bom, nhóm được tán dương đại khái chỉ cần hạ một nhóm là rúng động cả chính thể ấy, ôi nhóm mình giỏi quá....thế là lại tiếp tục. B, học hung hãn từ quan sát. Đứa trẻ thấy ba mẹ chúng đánh chửi mãi hoài nên nó sẽ hung dữ hơn đứa trẻ thường. C, học từ gia đình. Nếu thành viên gđ hành xử hung hăng với nhau thì các thành viên sẽ hành xử bạo động trong cuộc sống. D, văn hoá. Có những nền văn hoá do nhiều nguyên nhân hung dữ hơn các nền văn hoá khác. Các cá nhân trong đó cũng ảnh hưởng theo. Có nghĩa là sống trong một quốc gia chiến tranh nhiều thì công dân nước ấy hung dữ hơn dân nước khác.
Read More »

Gien Ảnh Hưởng Đến Chung Thuỷ Hay Kết Hôn

Tâm lý học tình yêu có thấy 2 loại gien di truyền. Loại một làm con người chung thuỷ hơn. Những người này dễ kết hôn.
Loại gien thứ hai làm con người khó kết hôn và là những người kém chung thuỷ (unfaithful).
Read More »

Đo Lọ Nước Mắm Đếm Củ Dưa Hành

Trong một mối quan hệ xã giao hời hợt (superficial relationship), người ta cần sòng phẳng. Nhiều nước Phương Tây ai ăn nấy trả dù ngồi cùng bàn gặp gỡ nhau. Con người thường thích mối quan hệ như thế.
Tuy vậy, khi một mối quan hệ tiến triển sâu chắc (hôn nhân hay người thân anh chị em cha mẹ con cái chẳng hạn) thì nếu áp dụng cái nguyên lý có qua có lại với những chuyện vặt vãnh tính toán so đo (tit-for-tat) sẽ làm cho người tham gia mối quan hệ ấy thất vọng và chán nản. Nếu một người cứ càm ràm đo lọ nước mắm đếm củ dưa hành sẽ làm cho người kia chán ngấy. Tuy vậy, nếu quá nhiều chuyện nhỏ mà chỉ một bên cống hiến một bên kia đơn thuần nhận về thì lâu dài mối quan hệ ấy cũng sẽ nhạt phai vì cán cân mối quan hệ không thăng bằng nữa.

Read More »

Equity--Có Qua Có Lại

Equity có nghĩa là có qua có lại. Để một mối quan hệ bền vững thì hai bên phải biết “bánh ít đi, bánh quy lại.” Cán cân quan hệ sẽ lệch nếu một bên cống hiến nhiều hơn bên kia. Nếu bạn cho tôi mượn lon gạo thì hôm sau tôi tặng bạn giỏ khoai. Nếu bạn cho tôi dĩa khoai thì tôi tặng bạn cái nón. Nếu ai đó đàn và/hoặc hát cho nghe thì một sv thất nghiệp cũng cố quăng vào cái nón của người nghệ sĩ vớ vẩn đường phố ấy vài đồng xu, huống gì một thương gia đi ngang qua đó. Nếu anh cho cô ăn dĩa bánh đúc thì cô cưới anh luôn như chuyện Vợ Nhặt (của Nguyễn Lân?) Có qua có lại mới toại lòng nhau. Người mẫu không cặp bồ với nông dân mà với đại gia cũng từ nguyên lý equity mà ra. Long-term equity nghĩa là có qua có lại trong thời gian dài. Nếu người cha mẹ mà vô trách nhiệm với con cái, cứ đối xử bạo lực và keo kiệt với con mình thì sau này con cái nó cũng hằn học và bủn xỉn trở lại. Cha mẹ mà mặc kệ con cái cứ rượu chè bài bạc thì sau già con cái cũng mặc xác để con cái lo cho đam mê riêng. Luật nhân quả ấy mà. Sinh viên phải đóng học phí thì giáo sư mới dạy. Muốn được học với gs hàng đầu ở trường tốt thì sv phải đóng phí cao. Thế thôi. Bên Á Đông thì thầy ngoài dạy học còn kiếm nuôi luôn người học nên mối quan hệ không bình đẳng tương đối. Người học cứ phải quỳ lạy người dạy. Người dạy trở nên quyền lực đẫy đã, là độc tài mini. Người dạy lại lo kiếm tài chính nên học một buổi nghỉ bảy buổi. Sau 10 năm thì việc học còn mờ mịt chứ chưa khá lên bao nhiêu.
Tôn giáo Á Đông không nắm vững nguyên lý này nên không xây dựng được hệ thống có tính toàn cầu được. Ví dụ sơ đẳng là quyền lợi nằm hết trong tay trụ trì còn người sống trong cơ sở tôn giáo ấy chỉ đủ gạo sống, đi thưa về trình như đứa con nít/tù nhân thì họ cũng chán và nhảy ra lập cơ sở tôn giáo khác. Người Việt qua Đài Loan làm người ở cho bên đó phải có lương họ mới đi. Nếu chỉ cho ăn ở không thì chả ai đi cả. Người xuất gia trong chùa được ăn ở thôi mà chùa nào ít thu nhập thì họ không ở lâu đó cũng là lẽ thường. Trụ trì không có tâm linh thì phải có kinh tế. Phải biết kinh tế; phải biết trả lương hay đại khái như thế cho người đi theo hệ thống nào đó thì mới mong họ không rời hệ thống đó. Kinh tế là keo dán con người lại với nhau. Không kinh tế không xây tổ chức được.

Read More »

Điều Gì Người Lớn Tiếc Nuối Nhất Về Tuổi Thơ Của Họ?

Điều gì làm người lớn tiếc nuối nhất về tuổi trẻ của họ?
Mỗi người có mỗi tiếc nuối, nhưng tâm lý học đã thống kê và thấy rằng phần lớn người trưởng thành tiếc nuối nhất đó là hồi trẻ họ không đầu tư đủ nhiều về giáo dục cho đời họ.
Read More »

Tuổi Thơ Ấu Ảnh Hưởng Lớn Lao Đến Hôn Nhân Sau Này

Việc hôn nhân có duy trì bền vững, hạnh phúc được hay không nó còn do quá khứ tuổi thơ của cá nhân ấy. Hai trường phái tâm lý học xã hội và tâm lý học các mối quan hệ đều kết luận rằng tuổi thơ hạnh phúc hay “dữ dội” đều có ảnh hưởng lớn lao lên cuộc sống hôn nhân những cá nhân ấy. Có 3 kiểu mà tuổi thơ gắn với cha mẹ hay người nuôi nấng:
1. Kết dính an ổn (secure attachment): đây là trường hợp đứa trẻ được người nuôi nấng thương yêu tình cảm và chăm sóc dinh dưỡng đầy đủ. Đứa trẻ lớn lên sẽ biết nâmg niu chăm chút cho mối quan hệ hôn nhân và kiên nhẫn, tích cực giải quyết mâu thuẫn nếu có xảy ra trong hôn nhân. Nhóm này nhiều khả năng hạnh phúc trong hôn nhân. 7 trong 10 đứa trẻ có kết dính này. Hai trường hợp sau thuộc về kết dính không an ổn là
2. Xa lánh kết dính. Có nghĩa là đứa trẻ thường bị bỏ mặc để giải quyết những khó khăn của nó. Thực phẩm và chỗ ở vẫn được cung cấp. Kiểu này cỡ 2 trên 10 đứa trẻ gặp. Thí dụ một đứa trẻ lớn lên mà cha mẹ đi làm cả ngày nên cho ăn sáng, trưa, chiều...đầy đủ nhưng tình cảm thiếu thốn. Trẻ thường ở nhà một mình...
3. Kết dính âu lo. Đứa trẻ vẫn được cung cấp dinh dưỡng và chỗ ở...nhưng nó thường âu lo. Thí dụ cha mẹ cứ cãi nhau thường xuyên, và đánh nhau thi thoảng. Rồi cha mẹ bôi bác nhau...Có 1 trong 10 đứa trẻ chịu cảnh ấy. Trẻ này lớn lên sẽ không ổn lắm về tâm sinh lý. Quan niệm về hôn nhân sẽ tiêu cực. Giải quyết mâu thuẫn trong hôn nhân kém cỏi. Khả năng li hôn cao. Đó là chưa nói những bất ổn trong định hướng tính dục của trẻ nhóm này như đồng tính, lưỡng tính, lãnh cảm, yêu sớm, phá thai sớm...

Đời sống dinh dưỡng, chỗ ở... của trẻ là quan trọng nhưng chưa đủ. Là cha mẹ, mình nên quan tâm đến đời sống tinh thần, tình cảm của trẻ. Khi vợ chồng mới sinh mà nếu bất hoà thường xảy ra thì nếu lo cho con, cặp đôi ấy nên giải quyết mâu thuẫn sớm; nếu cảm thấy không dễ giải quyết thì có lẽ nên li thân để đứa trẻ sau này ổn hơn về cuộc sống gia đình.
Thực ra ngay khi mang thai, theo nhà Phật, thì đứa trẻ đã chịu tác động từ đời sống tình cảm hạnh phúc hay xung đột của cha mẹ hay gia đình rồi, nhưng tây phương chưa thấy chứng minh vấn đề này?
Read More »

Chia Sẻ Việc Nhà Rất Quan Trọng Trong Hôn Nhân

Trong 9 điều mà con người cho là quan trọng nhất cho một hôn nhân thành công thì điều thứ 3 là chia sớt việc nhà (hai điều đầu là chung thuỷ và hạnh phúc với đời sống tình dục). Công việc nhà như quét nhà, nấu cơm, đổ rác...nếu để một người làm thôi (chồng hoặc vợ), người còn lại đi làm đem tiền về thì cuộc sống gđ theo thời gian vẫn không hài lòng cho lắm. Huống hồ một người đã ít đem tiền về nhà, lại đi mãi lâu lâu mới về nhà, để việc nhà cho một người lo, coi cái nhà như quán trọ. Theo thời gian gđ này sẽ xung đột vì cán cân mối quan hệ đã lệch pha. Cùng nhau chia sẻ việc nhà giữa vợ chồng sẽ làm cho sự hoà điệu, cảm thông trong gđ thêm lớn.
Một điều nữa là nghĩ về sự cống hiến cho gia đình (perceived equity). Nếu nghĩ rằng mình cống hiến cho gđ nhiều hơn người hôn phối thì theo thời gian, cán cân mối quan hệ gđ sẽ lệch đi. Khá nhiều khi mình nghĩ mình cống hiến, hi sinh cho gđ nhiều hơn thực tế và mình cũng nghĩ người kia cống hiến cho gđ ít hơn thực sự.

Read More »

Các Tiêu Chí Của Hôn Nhân Bền Vững

Theo tâm lý học xã hội thì những cặp vợ chồng duy trì được hôn nhân dài có những đặc điểm sau:
Cưới sau tuổi 20.
Cả hai lớn lên trong gia đình ổn định có hai cha mẹ (không li thân, li dị).
Yêu nhau trong một thời gian khá dài trước khi cưới.
Cùng có một nền giáo dục tốt và tương đồng.
Có thu nhập ổn định từ công việc tốt.
Sống ở phố nhỏ hay trang trại, vùng quê.
Không sống thử và không có thai trước khi kết hôn.
Có đời sống tôn giáo.
Khá giống về tuổi tác, đức tin, và giáo dục.

Nếu hai người kết hôn chỉ có giống hay khác một hai tiêu chí trên thì không thấy kết quả khác biệt. Tuy vậy, nếu cặp vợ chồng nào đúng với phần lớn tiêu chí trên thì sống với nhau lâu dài, ít li dị. Ngược lại, nếu cả hai rất ít hay không có tiêu chí nào phù hợp nhóm trên thì khả năng bỏ nhau rất cao.
Read More »

Hai Quan Niệm Thành Công


Có 2 quan niệm thành công:
1. Đạt được thành tựu gì đó.
2. Đạt được thành tựu gì đó VÀ đối thủ hay kẻ thù phải thất bại hay đau khổ.
Ở quan niệm thứ 2, bức tranh hài về 2 chú chó bảo rằng chừng ấy chưa đủ gọi là thành công; lũ mèo phải thất bại nữa kia.
 Trong cuộc sống, mỗi người có thể chọn một trong hai quan niệm về thành công. Có lần nàng Kiều, sau một thời gian dài khốn khổ, đã gặp được Từ Hải rồi bước lên địa vị bà chúa. Sống trong nhung lụa và tình yêu của vị tướng tài ba chung thuỷ, nàng hạnh phúc, nhưng chưa hả dạ. Cái thành công của nàng là những kẻ thù phải bị trừng phạt nữa kia.
Rồi đầu rơi máu chảy. Nàng thi ân sâu sắc mà báo oán cũng gớm ghê.
Đời nàng nghiệp dầy phước mỏng. Nổi trôi mãi hoài mới được lên địa vị sang trọng. Ấy thế mà nàng báo thù nên phước đức lao dốc. Dù nàng song song làm phước nhưng không đủ. Ví dụ dễ hiểu là ăn chục trái táo chưa chắc mập lên nhưng ăn một trái ớt là cay xé lưỡi liền. Làm việc thiện nhiều chưa chắc gặp may mắn tai quan nạn khỏi nhưng làm việc ác là kết quả hiện ra nhanh.
Phước vơi thì hoạ đến. Nàng Kiều ngay sau đó đã phải ê chề tuyệt vọng tự tử gieo mình xuống sông Tiền Đường.
Hạnh phúc vốn mong manh. Mình phải nên vun bồi phước đức thì hạnh phúc mới mong không bị vụt mất.

Không phải tha thứ luôn luôn tốt, nhưng những chuyện buồn đã qua lâu nếu không còn ảnh hưởng đến mình thì hãy tha thứ nếu có thể. Niết Bàn là sự vắng mặt của tham, sân, si. Càng thù hận thì càng xa Niết Bàn. Người có trí tuệ không để cho những nguồn thù hận tưới tẩm tâm thức mình hằng ngày. Cần phải biết lựa chọn sách báo, truyền thanh truyền hình, internet, chọn bạn mà chơi...để nâng tâm hồn mình lên với những phẩm chất an lạc, tỉnh thức, hạnh phúc, vui vẻ, tha thứ, bao dung, cao thượng...Còn nữa, hạn chế chơi với những người nhiều thù hận hay muốn báo thù. Từ Hải gần người đàn bà ấy nên vạ lây, phải chết đứng.

Read More »